Ile to będzie kosztować?

Wczo­raj dosta­łem prób­ki papie­ru od nowe­go dostaw­cy. W Pol­sce chy­ba zna­ny, na Dol­nym Ślą­sku raczej nie — Arc­tic Paper. Zain­te­re­so­wa­ła mnie sze­ro­ka gama papie­rów off­se­to­wych Mun­ken — wzor­ni­ki w for­ma­cie A5, opra­wio­ne bro­szu­ro­wo, w każ­dym peł­na gama gra­ma­tur z zadru­kiem i bez, krót­ki opis, infor­ma­cje mar­ke­tin­go­we. Do pakie­tu dołą­czo­no «Prze­wod­nik po papie­rze nie­po­wle­ka­nym». Wie­dzy zawsze za mało, więc Arc­tic zali­czył u mnie duże­go plu­sa. Co w książce? 

Pierw­sza część — czy­sto mar­ke­tin­go­wa — kon­cen­tru­je się na wła­ści­wo­ściach papie­rów Mun­ken, róż­ne pod­ło­ża zadru­ko­wa­ne przy­kła­do­wy­mi zdję­cia­mi, róż­nie obra­bia­ny­mi, pod­da­ne róż­nym pro­ce­som wykoń­cze­nio­wym. Moż­na więc obej­rzeć zdję­cia w linia­tu­rze 85, 133 czy 175 lpi, róż­ni­cę mię­dzy rastrem tra­dy­cyj­nym, a sto­cha­stycz­nym, zło­ce­nie, lakie­ro­wa­nie, tło­cze­nie, lami­no­wa­nie, bigo­wa­nie. Każ­dy przy­kład w mia­rę szcze­gó­ło­wo opi­sa­ny. Kolej­ne roz­dzia­ły: «Papier», «Repro­duk­cja i druk», «Tech­ni­ki wykoń­cze­nio­we» są w cało­ści dostęp­ne w ser­wi­sie www Arc­tic Paper. W ostat­niej czę­ści mamy słow­ni­czek, a w nim oko­ło dwu­stu haseł z dzie­dzi­ny poligrafii. 

Nakład książ­ki już się wyczer­pał. Prób­ki i makie­ty moż­na zama­wiać na stro­nach Arc­tic Paper:
Ser­wis makiet | Dum­my­shop

Czy war­to tę ksią­żecz­kę mieć? Oczy­wi­ście. Moż­na ją bez­płat­nie otrzy­mać (np. zama­wia­jąc tele­fo­nicz­nie) od Arc­tic Paper, ponad­to w ser­wi­sie www moż­na zamó­wić prób­ki papie­ru i, co cie­ka­we, makie­ty (dostęp­ne kil­ka rodza­jów opra­wy), któ­re mogą być pomoc­ne w pro­jek­to­wa­niu i pla­no­wa­niu kosztów.

Załóż­my, że chce­my wydać grub­szą publi­ka­cję. Skład jest pra­wie goto­wy, papier wybra­ny, wia­do­mo, jakie­go typu będzie opra­wa, klient otrzy­mał wstęp­ną kal­ku­la­cję na przy­go­to­wa­nie do dru­ku, ale nie do koń­ca wia­do­mo, ile pochło­nie produkcja.

Cezex został posta­wio­ny w stan likwi­da­cji, wspo­mnia­ny ser­wis nie istnieje. 

Dostaw­ca papie­ru czę­sto poda­je cenę za kilo­gram, nale­ża­ło­by więc prze­li­czyć ją na arku­sze. Jeśli jest zna­ny dokład­ny for­mat i gra­ma­tu­ra papie­ru, moż­na sko­rzy­stać z ser­wi­su obli­czeń fir­my Cezex*. Nale­ży pamię­tać, by do nakła­du doli­czyć zwyż­ki — każ­dy pro­ces, w zależ­no­ści od nakła­du, wyma­ga kilka–kilkanaście pro­cent dodat­ko­wych arku­szy, prze­wi­dzia­nych do zepsu­cia. Zwyż­ki okre­ślo­no kie­dyś pol­ską nor­mą, ale naj­le­piej usta­lić je z drukarnią.

Cena papie­ru usta­lo­na, ile za pro­duk­cję? Znów moż­na by zapy­tać w dru­kar­ni, ale jeże­li potrze­bu­je­my wie­le kal­ku­la­cji, zamę­cza­nie pra­cow­ni­ków dru­karń codzien­ny­mi pyta­nia­mi o cenę nie jest dobrym pomy­słem. Lepiej zapy­tać raz o algo­rytm obli­czeń i liczyć samo­dziel­nie, ewen­tu­al­ne korek­ty moż­na prze­pro­wa­dzić przy skła­da­niu zamó­wie­nia. A więc — naj­czę­ściej pod­sta­wą obli­czeń jest nakład brut­to (ze zwyż­ką) i cena za każ­dy pro­ces pro­ces pro­duk­cyj­ny (np. druk, tło­cze­nie, wykra­wa­nie, prze­gnia­ta­nie, uszla­chet­nia­nie, fal­co­wa­nie itp.) wyra­żo­na w złotych/groszach za jed­ną jed­nost­kę nakła­du (arkusz, legę, blok, uwa­ga: w pro­ce­sach wykoń­cze­nio­wych jak lami­no­wa­nie czy lakie­ro­wa­nie bie­rze się pod uwa­gę tak­że powierzch­nię arku­sza). Nie­kie­dy nale­ży doli­czyć pro­ce­sy przy­go­to­waw­cze (np. dia­po­zy­ty­wy, for­my dru­ko­we itp.). Dru­gą meto­dą jest cena mini­mal­na — sto­so­wa­na przy mniej­szych nakładach.

Dodat­ko­we informacje
1. Dru­żyń­ska Ada (red. wyd. pol­skie­go) «Prze­wod­nik po papie­rze nie­po­wle­ka­nym. Papier, repro­duk­cja, dru­ko­wa­nie i tech­ni­ki wykoń­cze­nio­we», Artic Paper AB 2002; ISBN 91–974630‑7–8, wer­sja on-line angiel­ska
2. Ser­wis pró­bek i makiet Arc­tic Paper pol­ski | angiel­ski

Bar­dziej skom­pli­ko­wa­ne licze­nie ma miej­sce przy usta­la­niu ceny opra­wy dru­ków zwar­tych. Nale­ży tu wziąć pod uwa­gę nakład, dodat­ko­we mate­ria­ły, obję­tość w arku­szach i wszyst­kie pro­ce­sy wcho­dzą­ce w jej skład. W przy­pad­ku twar­dej opra­wy książ­ki będą to np. mate­ria­ły: papier na wyklej­kę, tek­tu­ra na okład­kę, mer­la, kapi­tał­ka, tasiem­ka; i pro­ce­sy: fal­co­wa­nie, zbie­ra­nie, szy­cie, dokle­je­nie wyklej­ki i mer­li, zaokrą­gle­nie grzbie­tu, obcię­cie blo­ku na trój­no­żu, przy­kle­je­nie tasiem­ki, przy­go­to­wa­nie okład­ki (połą­cze­nie tek­tu­ry z okle­iną), zawie­sze­nie blo­ku (okład­ko­wa­nie — tutaj zosta­je dokle­jo­na gór­na i dol­na kapi­tał­ka), pako­wa­nie i ewen­tu­al­nie ekspedycja.